Gaat u samenwonen met uw partner in zijn of haar koopwoning
16 maart 2022 - Wanneer u gaat samenwonen in de woning die al eigendom is van uw partner, komt daar veel bij kijken. Hoe gaat u bijvoorbeeld de kosten van de gezamenlijke boodschappen en woonlasten verdelen? Wilt u de (toekomstige) inkomsten en al het vermogen gescheiden houden? Misschien overweegt u om allebei eigenaar te worden van de woning. En wat gebeurt er eigenlijk als de woningeigenaar overlijdt? Lees het blog van onze expert.
Karin Kuiken: "Er is genoeg om na te denken als je gaat samenwonen in de koopwoning van je partner. Maak een afspraak met een estate planner en leg het daarna vast in een notariële akte."
Maak financiële afspraken en leg ze vast
Als u gaat samenwonen zonder te trouwen of een geregistreerd partnerschap aan te gaan, houdt u uw eigen inkomen en vermogen. Hetzelfde geldt voor uw partner, ook als een van u een eigen woning heeft. Het is verstandig om vooraf een lijst te maken van ieders bezittingen en schulden. U wordt ook niet aansprakelijk voor elkaars schulden zoals bijvoorbeeld voor de hypotheek die de woningeigenaar misschien heeft.
Waarschijnlijk wilt u samen wel afspraken maken over de gemeenschappelijke uitgaven, zoals de boodschappen, verzekeringen, vakanties en de woonlasten. Die kunt u verdelen naar verhouding van de (salaris)inkomsten, maar u kunt ook afspreken om allebei de helft van deze kosten te betalen.
Intrekkende partner betaalt huur
De intrekkende partner kan ook een vast bedrag per maand betalen. Dat is in feite huurbetaling door de intrekkende partner. Voor een indicatie van dit bedrag kunt u gebruikmaken van het woonwaarderingsstelsel op huurwaarde.nl.
Huren is momenteel wel duurder dan de huidige rentebetaling van de eigenwoningschuld. In een extreme situatie zou iemand volgens de berekening in de tabel meer huur betalen dan er rente betaald wordt voor de eigenwoningschuld, ook al draagt de intrekkende partner natuurlijk bij aan de energiekosten. De berekening is daarom een indicatie en beide partners moeten hier pragmatisch mee omgaan.
Het is belangrijk om de gemaakte afspraken actueel te houden, zeker als de gezinssamenstelling verandert of u gezamenlijk een ander huis gaat kopen. In de blogs over samenwonen en geldzaken leest u meer over afspraken die samenwoners in de praktijk maken.
De eigen woning is van één partner
Door de gezamenlijke betaling van de woonlasten kan, zeker op de langere termijn, een ongewenste situatie ontstaan. De overwaarde van de woning zal namelijk vaak toenemen door de (annuïtaire of lineaire) aflossing van de hypothecaire lening en mogelijk door ontwikkelingen op de woningmarkt. Daar profiteert dan alleen de eigenaar van. Een vergelijkbare situatie ontstaat als de intrekkende partner (mee)betaalt aan investeringen in het huis zoals een nieuwe keuken, een verbouwing of zonnepanelen. Wanneer u uit elkaar gaat en deze investeringen niet goed zijn vastgelegd, ziet de intrekkende partner mogelijk niets van zijn investeringen terug.
Gezamenlijk delen in de waardestijging (of waardedaling)
Het is vaak de wens van beide samenwoners om ook samen te delen in een mogelijke waardestijging (of -daling) van de woning. Om dit mogelijk te maken kunt u onder andere:
- De woning voor 50% verkopen aan de intrekkende partner. Dit is relatief eenvoudig, maar brengt kosten met zich mee. Zo zijn er notariskosten, kadasterkosten en moet er overdrachtsbelasting (0% of 2%) betaald worden. Als er een hypotheek is, zal de geldverstrekker vaak toestemming moeten geven voor de verkoop van het woningdeel aan de partner. Die wil waarschijnlijk dat de hypothecaire geldlening (hoofdelijk) op beider naam komt te staan en dat de inschrijving op het volledige pand blijft bestaan. Dus als de zekerheid hetzelfde blijft en er één kredietnemer hoofdelijk aansprakelijk wordt toegevoegd, gaat een bank waarschijnlijk wel akkoord (tenzij er bijvoorbeeld een negatieve BKR-registratie is).
- Een samenlevingscontract opstellen waarin een zogenaamde meerwaardeclausule is opgenomen. Deze meerwaardeclausule houdt in dat vanaf het moment van samenwonen u allebei deelt in de waardestijging (of -daling) van de woning. Het is verstandig dat u hierbij de hulp inschakelt van een notaris, bijvoorbeeld om heffing van overdrachtsbelasting te voorkomen.
Door te trouwen zou u ook allebei eigenaar van de woning (met bijbehorende schuld) kunnen worden. Daarvoor moet u dan wel huwelijkse voorwaarden maken die op uw wensen aansluiten. Wij adviseren u voor de juridische en fiscale consequenties van een huwelijk in gesprek te gaan met een notaris en/of een fiscaal adviseur.
Een samenlevingscontract
U kunt de gemaakte financiële afspraken over de betaling van huishoudkosten, woonlasten en de waardevermeerdering (of -vermindering) van de woning goed vastleggen in een samenlevingscontract. Het samenlevingscontract kunt u zelf maken, maar wij adviseren u het contract bij een notaris vast te leggen.
Een notarieel vastgelegd samenlevingscontract levert u soms een financieel voordeel op, omdat u dan gebruik kunt maken van zogenaamd fiscaal partnerschap bij de aangifte inkomstenbelasting. In een samenlevingscontract kunt u zelfs afspraken maken over alimentatie. Voormalig samenwonenden hebben namelijk geen wettelijk recht op alimentatie. Ook niet wanneer u lang heeft samengewoond.
Geen erfgenaam van elkaar
In een samenlevingscontract kunt u regelen dat de gemeenschappelijke bezittingen bij overlijden van een van de partners naar de ander gaan. Maar het nalaten van de woning aan de intrekkende partner kan niet in een samenlevingscontract geregeld worden. Samenwonenden zijn namelijk geen erfgenaam van elkaar. Het is daarom goed om te realiseren dat bij overlijden van de woningeigenaar het niet vanzelfsprekend is dat de achterblijvende partner in de woning kan blijven wonen.
Wanneer u samenwoont en er is geen testament, vererft de woning naar de familie van de woningeigenaar. De achterblijvende partner erft niets en kan zelfs na 6 maanden uit de woning gezet worden. Ook als de familie van de woningeigenaar de achterblijvende toestaat om in de woning te blijven wonen, kunnen er problemen ontstaan. Bijvoorbeeld omdat het woongenot door de fiscus wordt gezien als een belastbare schenking, waarover wellicht schenkbelasting betaald moet worden. Door een testament te laten maken en elkaar tot erfgenaam te benoemen kunt u deze situatie voorkomen.
Partnerpensioen
Vaak is een pensioenopbouw (bij een pensioenfonds) via de werkgever geregeld en is de partner meeverzekerd via een partnerpensioen. Bij overlijden ontvangt de achterblijvende partner een maandelijks bedrag op basis van het partnerpensioen. Om in aanmerking te komen voor een partnerpensioen moet de partner wel bekend zijn bij het pensioenfonds. U moet kunnen aantonen dat u samenwoont want veel pensioenfondsen accepteren alleen een kopie van een notarieel samenlevingscontract. Dus ook daarom is het opstellen van een samenlevingscontract belangrijk.
Tot slot
U heeft hierboven een aantal aandachtspunten kunnen lezen voor als u gaat samenwonen waarbij één van de partners woningeigenaar is. Om gedoe in de toekomst te voorkomen is het verstandig om duidelijke afspraken te maken en deze vast te leggen in een (notarieel) samenlevingscontract. Daarnaast kunt u met een testament ongewenste situaties na een overlijden voorkomen.
Bron Kees Adema, Expert Vermogensplanner ABN AMRO,
lees
Geplaatst op: 01 april 2022
Terug naar blog
